Türkiye İhracat Kredi Bankası A.Ş. (Türk Eximbank), Türkiye’nin resmi ihracat destek kuruluşu olarak faaliyet gösteren ve yalnızca ihracata yönelik kredi, garanti ve sigorta hizmetleri sunan özel nitelikli bir kamu bankasıdır. 1987 yılında kurulan Türk Eximbank, ihracatın artırılması, ihracatçı firmaların uluslararası piyasalarda rekabet gücünün artırılması ve döviz kazandırıcı faaliyetlerin desteklenmesini amaçlamaktadır.
Eximbank kredileri, Türkiye’de yerleşik ihracatçı firmaların, ihracatla bağlantılı üretim, satış ve finansal ihtiyaçlarını karşılamak üzere Türk Eximbank tarafından sunulan kısa, orta ve uzun vadeli kredilerdir. Bu krediler, çoğunlukla düşük faizli, teminatlı ve döviz/yeniden ihracat geliriyle bağlantılı olarak sunulur.
Eximbank Kredilerinin Temel Özellikleri
| Özellik | Detay |
|---|---|
| Hedef Kitle | İhracatçılar, ihracatçıya üretim yapan firmalar, döviz kazandırıcı hizmet sağlayıcıları |
| Vade Süresi | Kısa vadeli (180 güne kadar), orta ve uzun vadeli (1-10 yıl) |
| Para Birimi | TL, USD, EUR, GBP |
| Faiz Oranı | Piyasa ortalamasının altında, sabit veya değişken |
| Teminat Durumu | Banka teminat mektubu, kefalet, sigorta teminatı gibi yöntemlerle alınır |
| Kullanım Amacı | Hammadde alımı, üretim finansmanı, ihracat öncesi ve sonrası finansman |
Eximbank Kredisi Türleri
1. Kısa Vadeli Krediler
| Kredi Türü | Açıklama |
|---|---|
| İhracata Hazırlık Kredisi | Hammadde, yarı mamul, işçilik ve üretim giderlerini finanse eder |
| İhracat Taahhütlü TL Kredisi | İhracatçıların kısa vadeli TL ihtiyaçlarını karşılar |
| İhracat Sevk Öncesi Döviz Kredisi | Döviz bazlı üretim öncesi finansman sağlar |
| Alıcı Kredisi Programı | Yurt dışındaki alıcının Eximbank kredisiyle finanse edilmesi |
2. Orta ve Uzun Vadeli Krediler
| Kredi Türü | Açıklama |
|---|---|
| İhracat Taksitli Satış Kredisi | Vadeli ihracat yapan firmalar için ödeme güvencesi sağlar |
| Yatırım Kredisi (İhracat Odaklı) | İhracata yönelik sabit yatırım projelerine finansman sağlar |
| Gemi İnşa Finansmanı | Gemi ihracatına yönelik üretim ve teslim sürecini finanse eder |
3. Reeskont Kredileri
Eximbank, Merkez Bankası aracılığıyla reeskont kredileri de sunar. Bu krediler, döviz kazandırıcı faaliyetleri desteklemek amacıyla ihracat bedeline karşılık kullandırılır. Faiz oranları oldukça düşüktür (%2-5 aralığında).
Eximbank Kredilerinin Avantajları
| Avantaj | Açıklama |
|---|---|
| Düşük Faiz Oranları | Devlet destekli olması nedeniyle piyasa ortalamasının altında faiz uygulanır |
| İhracat Odaklı Destek | İhracatla doğrudan bağlantılı projelere özel tasarlanmış finansman imkânı |
| Geniş Ürün Yelpazesi | Farklı sektör, büyüklük ve ihtiyaca göre özelleştirilmiş kredi ürünleri sunar |
| Sigorta ve Garanti Desteği | İhracat riski sigortalanabilir ve bankalara teminat teşkil edebilir |
| Döviz Geliri ile Ödeme | İhracat gelirleri ile kredi ödemeleri kolaylıkla yapılabilir |
Teminatlar ve Güvenceler
Eximbank doğrudan kredi kullandırabildiği gibi, aracı bankalar (örneğin Ziraat, VakıfBank, Halkbank, İş Bankası gibi) üzerinden de kredilerini sunar. Teminat seçenekleri:
- Banka teminat mektubu
- Devlet destekli alacak sigortası
- Kefalet ve ipotek
- Sevk belgeleri ve kontratlar
Ayrıca Kredi Garanti Fonu (KGF) teminatı ile de Eximbank kredileri kullanılabilir.
Eximbank Kredisi Örnek Uygulama
Firma: ABC Otomotiv Dış Ticaret A.Ş.
Kredi Türü: Sevk Öncesi İhracat Kredisi (Döviz Bazlı)
Tutar: 1.500.000 USD
Vade: 180 gün
Faiz Oranı: %4 yıllıkFirma, yurt dışı müşterisinin siparişi için üretim yapar. Eximbank kredisiyle üretimi finanse eder, mal teslimini takiben müşteriden gelen dövizle kredi ödemesini gerçekleştirir.
Eximbank Kredileri ile Diğer Ticari Kredilerin Karşılaştırması
| Kriter | Eximbank Kredisi | İşletme Kredisi | Yatırım Kredisi |
|---|---|---|---|
| Hedef Kitle | İhracatçılar | Tüm işletmeler | Genişleyen veya yatırım yapan firmalar |
| Faiz Oranı | Düşük | Orta | Orta-Düşük (teşvik varsa) |
| Vade | Kısa-Orta-Uzun | Kısa-Orta | Orta-Uzun |
| Dövizle Kullanım | Evet | Sınırlı | Evet (bazı durumlarda) |
| Teminat | Sigorta, banka mektubu, kontrat | Teminat/İpotek | İpotek, proje teminatı |
| Devlet Desteği | Yüksek | Düşük-Orta | Teşvikli ise yüksek olabilir |
Eximbank Dışında Alternatif İhracat Destekleri
- KOSGEB İhracat Destek Programı
- Ticaret Bakanlığı İhracat Teşvikleri (birim, tanıtım, fuar destekleri)
- TİM (Türkiye İhracatçılar Meclisi) programları
- İhracatçı birliklerinin sektörel destekleri
Başvuru Süreci
- Firma Başvurusu: Eximbank şubeleri veya aracı bankalara başvuru
- Gerekli Belgeler: Finansal tablolar, ihracat kontratı, kapasite raporu
- Kredi Değerlendirmesi: Eximbank kredi değerlendirmesi yapar
- Teminatlandırma: Gerekli güvence ve teminatlar sağlanır
- Kredi Kullanımı: Kredinin onaylanması ile birlikte döküm yapılır
- İzleme ve Taahhüt: İhracatın gerçekleştirilmesi ve taahhüdün kapatılması gerekir
Eximbank kredileri, ihracat yapan veya ihracat yapmayı planlayan firmalar için oldukça değerli bir finansal kaynaktır. Uygun faiz oranları, ihracat bağlantılı olması ve devlet destekli yapısı sayesinde firmalara güçlü bir nakit akışı ve büyüme imkânı sunar.
Öneriler
- İhracat kapasitesi olan her firma Eximbank olanaklarını mutlaka değerlendirmelidir
- Eximbank kredileri ile birlikte ihracat sigortası da kullanılmalı, alacak riski azaltılmalıdır
- Döviz bazlı kredilerde kur riski analizi yapılmalı, hedging opsiyonları düşünülmelidir
- Eximbank’ın belirli dönemlerde sunduğu sektörel özel kampanyalar ve teşvikli programlar takip edilmelidir
