Çalışma hayatında en çok merak edilen konulardan biri kıdem tazminatıdır. İşten ayrılan veya çıkarılan çalışanların hakları arasında önemli bir yer tutan kıdem tazminatı, hem işveren hem de çalışan açısından dikkatle ele alınması gereken bir konudur.
Kıdem tazminatı, 4857 sayılı İş Kanunu kapsamında, belirli şartları taşıyan işçilerin işten ayrılması veya çıkarılması durumunda işverence ödenen bir tazminat türüdür. Bu tazminat, çalışanın iş yerindeki hizmet süresine göre hesaplanır.
Kıdem tazminatı hesaplama aracına gitmek için tıklayın.
Kıdem Tazminatının Şartları Nelerdir?
Kıdem tazminatına hak kazanmak için aşağıdaki şartların sağlanması gerekir:
| Şart | Açıklama |
|---|---|
| En az 1 yıl çalışma | Aynı iş yerinde en az 1 yıl çalışmış olmak gerekir. |
| İş sözleşmesinin belirli şekilde sona ermesi | İşverenin haksız yere fesih yapması, işçinin haklı nedenle fesih yapması, askerlik, evlilik, emeklilik, ölüm gibi durumlar. |
| İş Kanunu kapsamında olmak | 4857 sayılı İş Kanunu’na tabi çalışanlar bu haktan yararlanabilir. |
Hangi Durumlarda Kıdem Tazminatı Alınabilir?
Aşağıdaki durumlarda kıdem tazminatı alınabilir:
- İşveren tarafından haksız fesih
- İşçi tarafından haklı nedenle fesih (örneğin maaş ödenmemesi)
- Kadın çalışanların evlendikten sonraki 1 yıl içinde istifası
- Askerlik görevi nedeniyle işten ayrılma
- Emeklilik hakkı kazanma
- Vefat durumunda mirasçılara ödeme yapılması
Hangi Durumlarda Kıdem Tazminatı Alınamaz?
- İşçinin istifa etmesi (haklı neden yoksa)
- İşçinin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışı nedeniyle işten çıkarılması
- Çalışma süresinin 1 yıldan az olması
Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır?
Kıdem tazminatı, çalışanın her bir tam yılı için 30 günlük brüt ücret üzerinden hesaplanır. Kıdem tazminatı tavanı ise her yıl devlet tarafından belirlenir.
📌 Kıdem Tazminatı Hesaplama Formülü:
Kıdem Tazminatı = Brüt Maaş x Yıl Sayısı
Not: Hesaplamaya yol, yemek, prim gibi brüt ödemeler de dahil edilir.
2025 Kıdem Tazminatı Tavanı Ne Kadar?
Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen 2025 yılı kıdem tazminatı tavanı aşağıdaki gibidir:
| Dönem | Kıdem Tazminatı Tavanı (Brüt) |
|---|---|
| Ocak 2025 – Haziran 2025 | 35.058,58 TL |
| Temmuz 2025 – Aralık 2025 | (Henüz açıklanmadı) |
Örnek Kıdem Tazminatı Hesaplaması
Ali Bey, bir iş yerinde 6 yıl 8 ay çalışmıştır. Brüt maaşı 25.000 TL’dir. Kıdem tazminatı hesaplaması şöyle yapılır:
- 6 yıl için: 6 x 25.000 = 150.000 TL
- 8 ay için: 25.000 ÷ 12 x 8 = 16.667 TL
- Toplam: 150.000 + 16.667 = 166.667 TL brüt kıdem tazminatı
Dikkat: Bu tutardan sadece damga vergisi (%0.759) kesilir.
Kıdem Tazminatı Ödemesi Nasıl Yapılır?
- Peşin ödenebilir
- Taksitli ödenebilir (tarafların anlaşmasıyla)
- Ödeme sırasında yazılı belge düzenlenmelidir.
- Banka kanalıyla ödenmesi önerilir.
Kıdem Tazminatı Davası Açmak
Eğer kıdem tazminatı ödenmezse çalışan, arabuluculuk yoluna başvurarak çözüm aramalı; sonuç alınamazsa iş mahkemesine dava açabilir.
| Adım | Açıklama |
|---|---|
| 1. Arabulucu Başvurusu | Zorunludur |
| 2. Anlaşma olmazsa | İş Mahkemesi’ne dava |
| 3. Zaman aşımı süresi | 5 yıldır |
Kıdem Tazminatı ile İlgili Sık Sorulan Sorular (SSS)
❓ 1 yıldan az çalışan kıdem tazminatı alabilir mi?
Hayır, alamaz. En az 1 yıl aynı iş yerinde çalışmak gerekir.
❓ Asgari ücretli bir çalışan ne kadar kıdem tazminatı alır?
2025 yılı için asgari ücretli bir çalışan, her yıl için yaklaşık 20.002 TL (brüt) kıdem tazminatı alır.
❓ Evlenen kadın istifa ederse kıdem tazminatı alabilir mi?
Evet. Evlendikten sonraki 1 yıl içinde istifa eden kadın çalışan kıdem tazminatına hak kazanır.
Kıdem tazminatı, çalışanlar için ciddi bir güvence niteliği taşır. İşverenlerin bu konuda yasal yükümlülüklerini bilmesi, çalışanların ise haklarını öğrenerek hareket etmesi büyük önem taşır. Kıdem tazminatı süreci karmaşık gibi görünse de, yasal çerçeve içinde doğru bilgiyle kolaylıkla yönetilebilir.
📌 Unutmayın: Kıdem tazminatı hesabı ve detayları iş hukuku uzmanı veya muhasebeci yardımıyla netleştirilmelidir.
