Katma Değer Vergisi (KDV), mal ve hizmetlerin teslimi veya ifası sırasında alınan dolaylı bir vergidir. Türkiye’de 1985 yılından bu yana uygulanmakta olan KDV, hem üretim hem de tüketim aşamalarında alınır ve nihai tüketici tarafından ödenir.
KDV’nin Amacı
KDV’nin temel amacı, devletin gelir elde etmesi ve ekonomik işlemlerin kayıt altına alınmasını sağlamaktır. KDV sisteminde, her aşamada ödenen KDV bir sonraki aşamada indirilebilir.
KDV Oranları (2025 Güncel)
Türkiye’de KDV oranları genellikle üç farklı düzeydedir:
| KDV Oranı | Uygulama Alanı | Örnek Ürün/Hizmetler |
|---|---|---|
| %1 | Temel ihtiyaç ürünleri | Ekmek, süt, konut teslimi (150 m² altı) |
| %10 | Gıda, sağlık, bazı hizmetler | Et, peynir, otel hizmetleri, sinema |
| %20 | Genel oran | Elektronik, mobilya, tekstil, araba |
Not: KDV oranları, Cumhurbaşkanlığı kararıyla değiştirilebilir. Bu nedenle belirli dönemlerde güncellenebilir.
KDV Nasıl Hesaplanır?
1. KDV Dahil Tutarı Bulmak İçin:
KDV Hariç Tutar x (1 + KDV Oranı)
Örnek: 1.000 TL x 1,20 = 1.200 TL (KDV dahil)
2. KDV Tutarını Ayrıştırmak İçin:
KDV Dahil Tutar x (KDV Oranı / (1 + KDV Oranı))
Örnek: 1.200 TL x (0,20 / 1,20) = 200 TL (KDV)
KDV Hesaplama Tablosu (Örnek)
| Ürün | KDV Oranı | KDV Hariç Fiyat | KDV Tutarı | KDV Dahil Fiyat |
|---|---|---|---|---|
| Televizyon | %20 | 10.000 TL | 2.000 TL | 12.000 TL |
| Ekmek | %1 | 10 TL | 0,10 TL | 10,10 TL |
| Konser Bileti | %10 | 500 TL | 50 TL | 550 TL |
KDV Beyannamesi ve Ödeme
- KDV mükellefleri, her ayın 26. günü akşamına kadar KDV Beyannamesi (1 No’lu) verir.
- Beyan edilen KDV, her ayın 28. günü akşamına kadar vergi dairesine ödenmelidir.
KDV İstisnaları
Bazı teslim ve hizmetler KDV’den istisnadır. Bunlar şunlardır:
| KDV İstisna Türü | Açıklama | Örnek |
|---|---|---|
| Tam İstisna | Hem satıcı hem alıcı KDV ödemez | İhracat |
| Kısmi İstisna | Alıcı ödemez, satıcı öder | Engellilere araç satışı |
| Vergiden Muaf | Hiç KDV uygulanmaz | Eğitim kurumlarının bazı hizmetleri |
Sıkça Sorulan Sorular
KDV ödemesinden kim sorumludur?
KDV, mal ve hizmeti satın alan tüketici tarafından ödenir; ancak satıcı, vergi dairesine beyan etmekle yükümlüdür.
KDV iadesi kimlere yapılır?
İhracat yapanlar, fazla ödenen veya indirilemeyen KDV’yi iade talep edebilir.
Faturalarda KDV ayrı gösterilmeli midir?
Evet. Tüm faturalarda KDV oranı ve tutarı açıkça belirtilmelidir.
KDV, ekonomik işlemlerin kayıt altına alınması ve devletin gelir kaynaklarının artırılması açısından kritik öneme sahiptir. İşletmeler için doğru KDV hesaplama, beyan ve ödeme süreçleri, yasal yükümlülüklerin yerine getirilmesi açısından oldukça önemlidir.
