Kambiyo vergisi, döviz alım ve satımı işlemlerinde alınan bir vergi türüdür. Türkiye’de bu vergi, 6802 sayılı Gider Vergileri Kanunu’na dayanarak uygulanır ve resmi adı “Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi” (BSMV) kapsamındadır. Ancak halk arasında daha çok “döviz işlemleri vergisi” ya da “kambiyo vergisi” olarak bilinir.
Kambiyo Vergisinin Amacı
Kambiyo vergisinin temel amacı döviz hareketlerini kontrol altına almak ve zaman zaman ekonomideki döviz arz-talep dengesine müdahale etmektir. Ayrıca, bütçe gelirlerine katkı sağlamak amacıyla da kullanılabilir.
Kambiyo Vergisi Uygulama Detayları
Aşağıdaki tabloda 2025 yılı itibarıyla kambiyo vergisinin detaylı uygulama biçimi yer almaktadır:
| İşlem Türü | Vergi Oranı | Açıklama |
|---|---|---|
| Gerçek kişilerin döviz alım işlemleri | %0,2 | Banka, döviz bürosu veya aracı kurumdan döviz alımında uygulanır |
| Tüzel kişilerin (şirketlerin) döviz alımı | %0,2 | İhracat ve dış ticaret işlemleri hariç olmak üzere |
| İhracatçılara yapılan döviz satışları | %0 | Vergiden muaftır |
| Yurt dışına döviz gönderme (swift, havale) | %0 | Vergi alınmaz |
| Dövizli kredi işlemleri | %0 | Kurumsal kredilerde uygulanmaz |
| Sanayi yatırımı amaçlı döviz alımı | %0 | Teşvik belgeli yatırımcılar için vergi muafiyeti vardır |
Kambiyo Vergisi Nasıl Hesaplanır?
Kambiyo vergisi, işlem tutarı üzerinden yüzdelik oranla hesaplanır. Örneğin, 10.000 TL karşılığında döviz alan bir birey için %0,2 oranında kambiyo vergisi şöyle hesaplanır:
- Vergi = 10.000 TL × 0,002 = 20 TL
Bu vergi, işlem sırasında bankalar ya da döviz büroları tarafından otomatik olarak tahsil edilir ve Hazine’ye aktarılır.
Kambiyo Vergisinden Kimler Muaf?
Bazı kişi ve kurumlar kambiyo vergisinden muaftır. Bunlar:
- İhracatçılar (belgelendirilmiş olması kaydıyla)
- Devlet kurumları
- Yatırım teşvik belgesine sahip firmalar
- Uluslararası kuruluşlar ve diplomatik temsilcilikler
Kambiyo Vergisi Ne Zaman Arttı?
Kambiyo vergisi oranları zaman içinde değişiklik göstermiştir. Örneğin:
| Yıl | Oran | Açıklama |
|---|---|---|
| 2019 | %0,1 | İlk kez uzun süre sonra uygulamaya kondu |
| 2020 | %1 | Pandemi sürecinde oran en yüksek seviyeye ulaştı |
| 2021 | %0,2 | Ekonomik dengeleme politikası kapsamında düşürüldü |
| 2025 | %0,2 | Güncel oran, geniş istisnalarla uygulanıyor |
Kambiyo vergisi, döviz alım işlemlerinde dikkate alınması gereken önemli bir unsurdur. Vergi oranı düşük gibi görünse de yüksek hacimli işlemlerde maliyeti artırabilir. Bu nedenle döviz işlemi yapan birey ve kurumların vergi oranlarını ve muafiyet koşullarını iyi bilmesi önemlidir.
