CE belgesi, Avrupa Birliği (AB) pazarında satılacak ürünlerin sağlık, güvenlik, çevre ve tüketici koruma şartlarına uygun olduğunu gösteren bir işarettir. Ürün üzerine yerleştirilen “CE” işareti, ürünün ilgili AB direktiflerine uygun olarak üretildiğini ve gerekli değerlendirmelerden geçtiğini ifade eder. CE işareti, Fransızca “Conformité Européenne” yani “Avrupa Uygunluğu” anlamına gelir.
CE işareti taşıyan bir ürün:
- AB teknik mevzuatlarına uygundur.
- İnsan sağlığına, güvenliğine ve çevreye zarar vermez.
- Belirli standartlara göre test edilmiş veya değerlendirilmiştir.
- AB iç pazarında serbest dolaşıma sahiptir.
CE işareti bir kalite belgesi değil, bir uygunluk işaretidir. Yani ürünün belli kalite seviyelerini değil, asgari güvenlik ve uygunluk koşullarını karşıladığını gösterir.
CE Belgesi Zorunlu mu?
Evet, CE belgesi birçok ürün grubu için zorunludur. Özellikle Avrupa pazarında satılacak aşağıdaki ürünler CE işareti taşımak zorundadır:
- Elektrikli ve elektronik ürünler
- Makinalar
- Asansörler
- Gaz yakan cihazlar
- Oyuncaklar
- Basit basınçlı kaplar
- İnşaat malzemeleri
- Kişisel koruyucu donanımlar (KKD)
- Tıbbi cihazlar
CE işareti olmayan ürünler bu alanlarda AB ülkelerinde satılamaz veya kullanılamaz.
CE Belgesi Nasıl Alınır?
CE belgesi almak için izlenmesi gereken süreç, ürünün hangi direktife tabi olduğuna göre değişse de genel aşamalar şu şekildedir:
1. Ürün Grubunun Belirlenmesi
İlk olarak ürününüzün hangi AB direktifine/direktiflerine tabi olduğunu belirlemeniz gerekir. Örneğin; bir oyuncak ürünü için Oyuncak Direktifi, elektrikli bir alet için Alçak Gerilim Direktifi geçerli olacaktır.
2. Uygulanabilir Standartların Tespiti
Ürününüz için hangi EN (Avrupa Normu) standartların geçerli olduğunu belirlemelisiniz. Bu standartlar, ürünün hangi test ve güvenlik şartlarını sağlaması gerektiğini ortaya koyar.
3. Risk Analizi ve Teknik Dosya Hazırlığı
- Ürün için risk analizi yapılır.
- Kullanılan hammaddeler, üretim süreci, testler, şemalar ve etiketleme gibi tüm bilgiler içeren bir teknik dosya hazırlanır.
- Kullanım kılavuzu ve beyanname de teknik dosyada yer alır.
4. Gerekirse Onaylanmış Kuruluşa Başvuru
Bazı ürün gruplarında sadece üretici beyanı yeterliyken, bazılarında onaylanmış bir kuruluş tarafından test ve sertifikasyon yapılması gerekir. (Örneğin: tıbbi cihazlar veya patlayıcı ortamlarda çalışan ekipmanlar)
5. Uygunluk Beyanı (DoC – Declaration of Conformity)
Üretici, ürünün ilgili direktiflere uygun olduğunu belgeleyen bir uygunluk beyanı hazırlar. Bu beyan, CE işaretinin temelini oluşturur.
6. CE İşareti Ürüne Yerleştirilir
Tüm süreç tamamlandıktan sonra CE işareti ürün üzerine, ambalajına veya kullanım kılavuzuna görünür, okunaklı ve silinmeyecek şekilde yerleştirilir.
CE İşaretinin Kullanımı Nasıl Olmalı?
CE işareti:
- En az 5 mm yüksekliğinde olmalıdır.
- Orijinal oranlarda büyütülüp küçültülebilir.
- Ürüne, ambalaja veya etikete iliştirilebilir.
- Yanıltıcı şekilde kullanılmamalıdır (örneğin farklı anlamlara gelen “China Export” gibi benzer sembollerle karıştırılmamalıdır).
CE Belgesi Veren Kuruluşlar
Ürününüzün türüne bağlı olarak CE belgesi, aşağıdaki iki yoldan alınabilir:
- Üretici tarafından kendi kendine beyan yöntemi (çoğu basit ürün için)
- Onaylanmış kuruluşlar (Notified Bodies) tarafından yapılan test ve sertifikasyon (riskli ürünler için)
Türkiye’de CE belgesi vermeye yetkili birçok onaylanmış kuruluş bulunmaktadır. Bu kuruluşlar Ticaret Bakanlığı ve Avrupa Komisyonu tarafından tanınır.
CE Belgesinin Geçerliliği ve Takibi
- CE belgesi ürünün tipine göre genellikle süresizdir, ancak bazı sektörlerde süreli olabilir.
- Teknik dosyanın ve uygunluk beyanının en az 10 yıl boyunca saklanması gerekir.
- Ürün piyasaya arz edildiği sürece belge güncelliğini korumalıdır.
- Avrupa pazarına ürün sunan firmalar denetimlere tabi tutulabilir.
CE Belgesi Almadan Ürün Satmanın Cezası
AB direktiflerine aykırı olarak CE işareti olmayan bir ürün piyasaya sürüldüğünde:
- Ürün toplatılabilir
- Ağır para cezaları uygulanabilir
- Firma hakkında yasal işlemler başlatılabilir
- Türkiye’deki ihracatçı firmalar, Avrupa’ya satışlarını kaybedebilir
Bu nedenle CE işareti hem yasal bir zorunluluk hem de ticari bir gerekliliktir.
